De Toscaanse regio's Colli Fiorentini en Colline Pisane hebben lang in de schaduw gezeten van Chianti Classico. ROZEMARIJN GEORGE MW komt erachter wat elke regio nu doet om zijn identiteit te bevestigen
Hell's Kitchen seizoen 18 aflevering 10
Er is Chianti, dan is er Chianti - of, om preciezer te zijn, er is Chianti Classico en dan de sotto zoni verspreid over de randen, namelijk de Colli Aretini, Colli Senesi, Colli Fiorentini, Colline Pisane, Montalbano, Montespertoli en Rufina . Hoewel sommige van deze sotto zoni onduidelijk blijven, vinden anderen manieren om een identiteit vast te stellen in de schaduw van Chianti Classico. De Colli Fiorentini en de Colline Pisane vormen een interessant contrast in hun benadering van het probleem.
https://www.decanter.com/reviews/chianti/
De Colli Fiorentini is een divers gebied dat ongeveer 17 communi beslaat ten zuiden van Florence, en het oosten en westen van Chianti Classico, dat zich uitstrekt van Rufina in het noordoosten tot Montespertoli in het zuidwesten. Sommige wijngaarden nestelen zich in de buitenwijken van Florence, terwijl andere grenzen aan Chianti Classico, met vrijwel geen verschil tussen de twee, dus sommige landgoederen maken zowel Chianti Classico als Chianti Colli Fiorentini. Hier kan het verschil meer zijn in methode dan terroir, waarbij de Chianti Colli Fiorentini een kortere maceratie ondergaat, of veroudering in traditionele botti of cementvaten, in plaats van in barriques. De winsten bij het maken van Colli Fiorentini laten geen dure wijnbereiding toe - een hectoliter Chianti Classico wordt verkocht voor 800.000 lire, vergeleken met 550.000 lire voor Colli Fiorentini en 400.000 lire voor eenvoudige Chianti.
Maar de producenten van Chianti Colli Fiorentini laten zich hier niet door afschrikken. Ze voelen heel sterk dat de Florentijnse heuvels een specifieke identiteit hebben die kan worden ontwikkeld en gepromoot. Ik sprak met graaf Ferdinando Guicciardini wiens familie al meer dan 800 jaar eigenaar is van het kasteel van Poppiano. Hij is voorzitter van het pas opgerichte producentenconsorzio, dat nu bestaat uit 25 leden uit de regio. Het consorzio is alleen voor producenten, kooplieden die wijn in bulk kopen, zijn uitgesloten, omdat hun belangen in strijd zijn met die van de producenten. Het consorzio heeft een precies doel: het imago van de wijn koppelen aan zijn omgeving. Voor de graaf is het merk Chianti een zwakte die ze nodig hebben om de diverse kenmerken van de verschillende sotto zoni te benadrukken. Het doel is om samen te werken om de regio en zijn wijnen te promoten. In grote lijnen is het klimaat van de Colli Fiorentini milder dan in Chianti Classico. Er is ook een aanzienlijk hoogteverschil, gemiddeld 150 meter voor de Colli Fiorentini, vergeleken met 300-350 meter voor Chianti Classico, wat een merkbaar effect heeft op de temperatuur, zeker in het voorjaar. De bodem zelf is voornamelijk albarese, een mengsel van klei en stenen van alluviale oorsprong, ook gevonden in Chianti Classico. De leden van het consorzio identificeren hun flessen met een logo, de ongebreidelde leeuw - onderdeel van het wapen van Florence - en het woord ‘Firenze’ is prominent aanwezig op het etiket. Toch leven ze niet alleen van Chianti Colli Fiorentini. Het effect van de Super-Toscanen is overal in Toscane merkbaar, en de Colli vormen daarop geen uitzondering.
Dit is het geval bij Lanciola, in de buitenwijken van Florence, waar Giovanni Guarnieri verder gaat dan Chiantis Classico en Colli Fiorentini. Zijn vlaggenschipwijn, zowel rood als wit, is Terricci, zo genoemd omdat zijn eigendom deel uitmaakte van het landgoed van de oude Florentijnse familie Ricci. Het wit, een pure Chardonnay, bevat wat wijn die is gefermenteerd en gerijpt in vat, en vervolgens gemengd met wijn die is gevinifieerd in roestvrijstalen vaten, met enig huidcontact. Vergeleken met sommige Toscaanse Chardonnay is dit vrij delicaat, met een vleugje eikenhout, maar ingetogen en fris. Red Terricci is een blend van Sangiovese, Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc. Guarnieri was terughoudend om de exacte verhoudingen prijs te geven en voor mijn smaakpapillen was de invloed van de nieuwe eikenhouten vaten heel duidelijk, met zoete vanille-tonen, evenals fruit en tannine. Voor de lol heeft hij ook een hectare Pinot Noir. Pinot Noir proberen te maken in Toscane is als een weddenschap aangaan, zegt hij.
Een verandering van eigenaar of generatie kan een aanzienlijke impact hebben op de dynamiek van een landgoed. Een belangrijk voorbeeld is Castelvecchio, vlakbij het dorp San Pancrazio, dat profiteert van de inbreng van een jong broer en zusterteam, Stefania en Filippo Rocci. Hun grootvader kocht het landgoed in 1960 en tot 1991 werd de wijn in bulk verkocht, hun vader maakte de weg vrij voor verandering, maar sinds 1998 hebben ze hun verkoop op fles ontwikkeld, niet alleen met Chianti Colli Fiorentini, maar ook met Il Brecciolino, een blend van Sangiovese en Cabernet Sauvignon, die minstens 15 maanden rijpen op nieuw eikenhout, geven wat zoet fruit en stevige tannines.
Heuvels van veel
Terwijl de belangrijkste producenten van de Colli Fiorentini proberen de Florentijnse verenigingen van hun Chianti te promoten, zet in schril contrast slechts één producent in de Colline Pisane, de kleine groep heuvels buiten Pisa, de woorden ‘Colline Pisane’ op zijn etiket. Alle anderen produceren eenvoudige Chianti, zonder enige vermelding van Pisa. Hun oplossing is om een nieuwe DOC te creëren, Terre di Pisa, die de verschillende wijnen omvat die zijn ontwikkeld als alternatief voor Chianti. De productiecriteria zijn nog niet definitief vastgesteld, maar de grote lijnen laten twee opties toe - namelijk een wijn die een blend is van druivensoorten, met een minimum van 60% Sangiovese, en Canaiolo, Malvasia Nera, Cabernet Sauvignon en Merlot of een wijn die een enkele variëteit op het etiket vermeldt, zoals Cabernet Sauvignon, Merlot of Syrah, en die minimaal 85% van die variëteit bevat. Een andere vereiste is een minimum van 5.000 wijnstokken per ha (hectare). De maximale opbrengst is beperkt tot 1,5 kg per wijnstok. Twaalf maanden rijping op hout is verplicht, en de wijn mag ook niet worden verkocht tot ten minste 18 maanden na de oogst. Als Terre di Pisa binnen drie of vier jaar wordt geaccepteerd, zoals ze hopen, zal er een anomalie ontstaan doordat de DOCG-wijn, Chianti, zal worden beschouwd als inferieur aan de DOC Terre di Pisa. Niemand lijkt echter erg bezorgd.
Ginevra Venerosi Pesciolini bij Tenuta di Ghizzano legt uit. Ze produceerde vroeger Chianti Colline Pisane, maar stopte daarmee na de oogst van 2000. Ze heeft slechts 14 ha (hectare) wijngaarden en haar Chianti was een van de duurste in de regio met 14.000 lire per fles (het gemiddelde is 10.000-12.000 lire). Van dezelfde wijnstokken kan ze de veelgeprezen Venerosa maken, een blend van Sangiovese en Cabernet Sauvignon met een scheutje Merlot, die goed is voor 45.000 lire. Nu introduceert ze Nambrot, genoemd naar de grondlegger van haar familie, een blend van Merlot met wat Cabernet Sauvignon. Beide wijnen zijn indrukwekkend, waarbij Veneroso de elegantie van Sangiovese combineert met de body van Cabernet Sauvignon. Nambrot is meer bordelais van karakter met cassisfruit en gestructureerde tannines. Ursula Mock, die het pionierslandgoed van Bruno Moos in Soiana kocht toen Bruno in 1999 naar Canada verhuisde, deelt Ginevra's mening over Chianti. Haar druivensoorten zijn traditioneler. Ze concentreert zich op Sangiovese, met wat Malvasia Nera, Ciliegiolo en Canaiolo voor rode wijnen, en Vermentino en Malvasia Bianca voor witte wijnen, maar nogmaals, er is geen melding van Chianti op haar etiketten. Haar Soianello is eindelijk gemaakt met wat heerlijk kersenfruit, terwijl de op eiken gerijpte Fontestina substantiëler is. Als het als Chianti zou worden verkocht, zou ze er niet elk jaar nieuwe vaten voor kunnen betalen.
Paolo Giusti en Fabio Zanza, die eigenaar zijn van het vervallen landgoed Scopicci, zijn van plan een internationale reputatie voor hun wijnen op te bouwen, en in deze context vinden ze Sangiovese een handicap. Het is geen marketingtool, zeker niet in een regio zonder historische reputatie. Ze herplanten hun wijngaarden, ongebruikelijk, met 10.000 wijnstokken per ha. Hun eerste jaargangen beloven veel goeds. Dulcamore, van 70% Cabernet Sauvignon en 30% Merlot, heeft gestructureerd cassisfruit, terwijl Belcore, van Sangiovese, met 20% Merlot, rijp bessenfruit heeft. Ze hebben vertrouwen in de toekomst van Terre di Pisa als oplossing voor de reputatie van de regio.
